Het verdriet van vlaanderen

Allochtone stemmen hebben het verschil gemaakt bij deze gemeenteraadsverkiezingen, zegt Mohamed El Omari. Maar politici en opiniemakers lijken het moeilijk te hebben om dat te erkennen. Laat staan te waarderen.

HIEP hiep hoera, de opmars van het Vlaams Belang werd gestopt in onze (centrum)steden! Ten opzichte van de verkiezingen van 2004 moet deze partij zelfs stemmen inleveren. Er worden daarvoor diverse verklaringen gegeven: Patrick Janssens heeft een sublieme campagne gevoerd, de 0110-concerten hebben de mensen wakker geschud, geëngageerde bewoners willen het negatieve beeld van hun wijk keren Politici en commentatoren zijn het er in het bijzonder over eens dat goed bestuur beloond wordt.

Vlaams Belang zelf haalt andere oorzaken aan voor zijn verzwakte positie in de steden: het migrantenstemrecht en de snel-Belgwet. Een uitleg die iedereen wegwuift als een uiting van racisme.

Socioloog Jan Hertogen besloot nochtans ook dat de slechte scores van Vlaams Belang te danken zijn aan de verhoging van het aantal stemgerechtigden van vreemde afkomst, in overgrote meerderheid nieuwe Belgen, die zoals verwacht niet op Vlaams Belang gestemd hebben (DS 10 oktober) . Hij stelde vast dat Vlaams Belang alleen in gemeenten met veel nieuwe Belgen van niet-Europese afkomst afgeremd werd. Dat is het duidelijkst in de gemeenten waar het aantal nieuwe Belgen sinds de vorige gemeenteraadsverkiezingen met vijf procent van de kiesgerechtigde bevolking gestegen is: Gent, Antwerpen en Mechelen. Het hoge aantal allochtone verkozenen ondersteunt trouwens die bevindingen. Zo zijn er binnenkort negen Antwerpse en zeven Gentse gemeenteraadsleden van allochtone afkomst. En hun hoog aantal voorkeurstemmen is voor een groot stuk te danken aan etnische stemmen.

In de vele reacties op die resultaten zijn er weinig overtuigende argumenten terug te vinden die de cijfers van Jan Hertogen weerleggen. Politici en opiniemakers lijken niet om te kunnen gaan met de realiteit dat de Vlaamse bevolking diverser wordt. De terminologie die gehanteerd wordt in dit debat is weinig flatterend: de achteruitgang van het Vlaams Belang is de ,,schuld” van de allochtone kiezers, ,,de allochtoon heeft het gedaan”, allochtonen zijn de oorzaak van het ,,electorale kwaad”, en andere allochtonen ,,azen” zowaar op een schepenambt.

De weinigen die erkennen dat de allochtone stemmen het verschil gemaakt (kunnen) hebben, zoals Tom Naegels, voegen daar in één adem aan toe dat dat niets uitmaakt: zijn allochtone stemmen geen stemmen, misschien (DS 10 oktober) ? Een gekleurde stem is uiteraard ook een stem, dat is evident, maar het is net daarom dat het zo opvalt dat velen er moeite mee hebben om te erkennen dat allochtone stemmen het verschil gemaakt hebben.

Zo zou het van een elementair fatsoen getuigd hebben als Filip Dewinter en Frank Vanhecke er in de verschillende debatten kordaat op gewezen zouden zijn dat ook allochtonen volwaardige burgers zijn die recht hebben op een stem. Toch waagde geen enkele partijvoorzitter het om daarover de discussie aan te gaan, laat staan dat de allochtone kiezer expliciet bedankt werd. Als mijn kiezers publiekelijk voor vreemdelingenlegioen uitgescholden zouden worden, zou een openlijke waardering voor hun steun het minste zijn wat ik daar tegenover plaats.

Ten tijde van de discussie over het migrantenstemrecht viel er trouwens overal te horen dat allochtonen maar gebruik moesten maken van de snel-Belgwet als zij wilden stemmen. Nu was er geen enkele politicus die het aandurfde om het stemrecht van de nieuwe Belgen te verdedigen. Logischerwijze was er dan ook geen enkele politicus die het opnam voor de niet-Belgische kiezer die gebruik maakte van het migrantenstemrecht, en daarvoor een aantal stappen had moeten zetten die andere kiezers niet hoefden te zetten.

De krampachtige manier waarop men met deze kwestie omgaat staat alleszins in schril contrast met de kordate terechtwijzing die klonk toen bleek dat slechts een (relatief) beperkt aantal vreemdelingen zich geregistreerd had voor het migrantenstemrecht.

De terughoudendheid tegenover de verdienste van de allochtone kiezers contrasteert ook met de openlijke vreugde die de ministers Marino Keulen (VLD) en Kathleen Van Brempt (SP.A) uitten bij de vaststelling dat het aantal vrouwelijke gemeenteraadsleden met zes procent gestegen is, en dat als gevolg van de verplichte pariteit op de kieslijsten.

De achteruitgang van Vlaams Belang in de Vlaamse steden zou een beloning vormen voor goede bestuurders ,,die moedig aan de weg timmeren”. Onze moedige politici kunnen het echter niet opbrengen om te erkennen dat de allochtone kiezer Vlaams Belang afgestopt heeft, of daar minstens toe bijgedragen heeft. De verlammende angst voor het verzwakte Vlaams Belang wint het op de moed die nodig is om te erkennen dat allochtonen voorgoed deel uitmaken van onze samenleving en dus ook (sterk) kunnen wegen op de verkiezingen.

Het gevolg is dat de allochtone kiezer, die waardevol is vóór de verkiezingen, van geen belang meer is als de verkiezingen eenmaal achter de rug zijn. Men wringt zich in allerlei bochten in plaats van de allochtone kiezer de erkenning te geven waar hij recht op heeft. Het valt af te wachten of de allochtone verkozenen even ‘sterk’ gewaardeerd zullen worden, en of zij daadwerkelijk zullen wegen op het beleid.

Mohamed El Omari

(De auteur is jurist en voorzitter van de zelforganisatie Divers & Actief.)

www.destandaard.be, woensdag 11/10/06

Vlaanderen heeft zich een nieuwe website ontdekt. Ik ga die hier niet vermelden om geen onnodige publicatie te maken voor wat een belachelijke website is waarvan het testosterone-gehalte afdruipt [met hier en daar weliswaar een aantal grappige elementen – zoals de verwijzing naar het CGKR en cyberhate als ‘sponsors].

De makers van de website moeten zich nu stoer en fier op hun borst kloppen, want hun opzet is geslaagd: media-aandacht krijgen. Ook de inhoud van de website is zo ‘artifieel’ derover (t’is zoals een slechte grap, waaraan herken je dat: omdat het gemaakt is), dat alles erop wijst dat de makers van deze website de loef wilden afsteken met de anti-racisme wetgeving.

Opzet gelukt zou ik zeggen, met ineens twee vliegen in een klap: de verhoopte ‘aanklacht’ oplopen, en gratis reclame voor deze website. Waar een anti-racisme wetgeving niet goed voor is….[later meer hierover]

Dit was de enige slogan die voor mij telde op deze mars. Ook symbolisch sterk. Het is een tijdje geleden dat we nog een anti-racistische mars in Antwerpen hebben gehad. Ook de prominente aanwezigheid van verschillende minderheden was fijn om te zien.

Alleen daarom ben ik uiteindelijk toch blij dat ik ben geweest, ondanks m’n aanvankelijke twijfels. Het was een gezellige bedoening, vooral veel mensen teruggezien (waar dergelijke events toch goed voor zijn). Afgezien van sommige speeches (Moeder Bouazza en Vader Joe waren niet fantastisch) was het een aangename middag. Zie voor foto-verslaggeving.

Een last minute idee van nadia voor de stille mars van morgen: witte t-shirts met daarop geschreven: Stop racisme, diversiteit is realiteit. Opdat het geen lege stilte wordt, maar een stilte gevuld van vastberadenheid dat het anders kan en vooral anders moet in dit Vlaanderen, dit Belgie. Een stilte voor de storm van een samenleving die de moed en kracht heeft om zichzelf in de spiegel te kijken (en nee, niet die spiegels van chauvinisme, nationalisme, xenofobie en racisme – die spiegels uit het spiegelpaleis die het zelfbeeld zo volledig vervormen) en de oorzaken van het woekerende racisme (h)erkennen en tot een einde brengen. De stilte voor de storm die de wereld nieuw maakt. Ga allen ergens een wit t-shirt vinden (of de binnenkant van een andere wit t-shirt, en zoek een zwarte stift en toon wat de gepaste boodschap is op deze stille mars.

Inderdaad triestig. Het verdriet is van A. Eerst en vooral is het een weinigzeggende slagzin – oké d’er zit een verwijzing in naar t Stad is van iedereen, maar we waren het er toch al over eens hoe misleidend die marketingpoging is om de meest uitgesproken racistische stad in’t land een meer vriendelijke facade te geven (let wel: meest uitgesproken… ik geloof voor geen seconde dat er minder racisme is in de rest van het land.) Ten tweede is het verdriet niet van Antwerpen: velen in Antwerpen zijn niet verdrietig om of liggen niet wakker van tragische feiten als deze van de afgelopen weken. Terwijl in andere plaatsen in ‘t land vele mensen het verdriet delen. Dat de stad deze slagzin naar voor schoof, kan ons niet meer echt verbazen, maar dat enkele Vlaamse middenorganisaties die meteen overnamen terwijl de organisatoren nog in onderhandeling waren, tart de verbeelding. Wat is hun agenda? Weer maar eens het racisme dat onze samenleving ziek maakt buiten schot plaatsen? Onverantwoord. Een indicatie van hoe erg het gesteld is in Vlaanderen, dit is inderdaad het verdriet van Vlaanderen.

Dat de familie van Luna voor die slagzin koos, is in te beelden. Maar dit kan en mag geen grotere impact hebben dan hetgeen de drie andere families van slachtoffers willen. En voor die drie families is het duidelijk dat racisme de oorzaak is van hun verdiet. Zoals M’hamed El Ouali benadrukt: “Dit zijn niet zomaar moorden, dit zijn racistische moorden”. Het is niet genoeg om het over geweld in het algemeen te hebben, of over “zinloos geweld”. En het is te laat om stil te blijven, Vlaanderen is al veel te lang verdacht stil geweest als het over racisme gaat. Laten we ervoor zorgen dat de kronkelige pogingen om met alle mogelijke verklaringen voor de dag te komen die het begrip racisme kunnen omzeilen de laatste stuiptrekkingen zijn van een stilte die laf, gevaarlijk en moorddadig is.

Maar het goeie nieuws is dat – weliswaar door strijd, het zal niet anders gaan – die stilte doorbroken is. Wat ons betreft, is maar een van de twee slogans tijdens de mars op vrijdag gepast om het verdriet een stem te geven: Stop racisme, diversiteit is realiteit. Dat de boodschap luid moge weerklinken…

Op 26 mei wordt er in antwerpen een mars georganiseerd ter herdenking van de slachtoffers van de 11/05 aanslag. De mars wordt onder twee leuzes georganiseerd ‘het verdriet is van A’ (aangezien het stad – A – van iedereen is), en ‘stop racisme. diversiteit is een realiteit’. Discussies zijn losgekomen over de zin/onzin van deze mars (zie hier). Het symbolisch en vrijblijvend karakter van deze mars, en de duidelijke wil vanuit actoren binnen het antwerps stadsbestuur en anderen om de mars ‘niet politiek’ te maken (wat een contradictie in terminis is: de politiek die vraagt om een mars niet poitiek te maken) heeft inderdaad bij velen -terecht- kwaad bloed opgezet.

Daarnet discussie met een vriendin hierrond. Zij beweerde dat de ouders het recht hebben op hun lijden, en dergelijke marsen niet om politieke redenen mogen worden ‘uitgebuit’. Mijn tegenargument was dat dergelijke marsen altijd politiek worden uitgebuit – en de beste remedie tegen een uitbuiting die je niet wenst er juist uit bestaat een duidelijk eisenpakket te formuleren en naar voor te schuiven. Een gemiste kans dus om een discussie te openen rond maatschappelijke achterstellingsmechanismen zoals discriminatie op de arbeidsmarkt en quota als oplossing, het (on)democratisch gehalte van ons onderwiijs etc etc…

Zinloze betoging? Weet ik niet, want iets is zo zinloos of zinvol als je maar maakt. Wat wel vaststaat is dat deze betoging vooral zal dienen om (1) de wapenwetgeving te verstrengen en (2) de overheidsdotaties van VB af te nemen (ik ben geen fan, maar later hier meer over). We zullen onze ‘symbolische’ betoging hebben gehad in de stijl en traditie van de vroegere hand-in-hand betogingen, met de nodige “effervesence collective”, maar dan zijn we terug naar af… Spijtig.

De platform tekst is er – de tekst werd dit weekend in De Standaard en De Morgen gepublicerd. Morgen wordt de tekst hopelijk in Le Soir gepubliceerd. Het is een instrument om te mobiliseren tegen het racisme dat (op een structurele manier) onze samenleving doordringt, en dat om structurele acties vraagt. Als petitie kan de tekst hier ondertekend worden.